حسابداری نقدی :
(Cash Accounting)
در حسابدار ی نقدی ، درآمدها در سال
مالی وصول وجوه نقد مربوط و هزینه ها در سال مالی پرداخت وجوه نقد مربوط به حساب
منظور می شود . در این مبنا تحقق یا قطعی شدن درآمد و تعهد یا وقوع هزینه كه
معمولاً از آثار دریافت یا ارائه كالا و خدمات است ، در امر شناخت درآمدها و هزینه
ها مورد نمی یابد .زیرا شرط اصلی برای ثبت درآمدها و و
صول آنها و برای ثبت هزینه ها پرداخت آنها محسوب می شود . صورتهای مالی كه با
حسابداری نقدی تنظیم میشود معمولاً فاقد حسابهای دریافتنی و پرداختنی است .
حسابداری تعهدی :
(Accrual Accounting)
در حسابداری تعهدی ، درآمدها در سال
انجام خدمات یا فروش كالاها به حساب منظور میشود (اگرچه وجوه نقد حاصل از فروش
كالاها و خدمات مذكور در سالهای مالی قبل یا بعد از فروش دریافت شود)و هزینه ها در
سال دریافت كالاها و خدمات و ایجاد تعهد به حساب منظور میگردد (اگرچه بهای كالاها
و خدمات مزبور در سالهای مالی قبل یا بعد از خرید پرداخت شود .) بعبارت دیگر در
این مبنا ، صرف نظر از انجام یا عدم انجام هرگونه دریافت و پرداخت ، درآمدها در دوره
تحقق و هزینه ها در دوره تحمل یا وقوع ثبت میگردد.
حسابداری نیمه تعهدی :
(Semi-Accrual Accounting)
در حسابداری نیمه تعهدی كه تركیبی از
دو مبنای نقدی و تعهدی است ،برای ثبت درآمدها از مبنای نقدی و برای ثبت هزینه
هااز مبنای تعهدی استفاده می شود . بعبارت دیگر در مبنای نیمه تعهدی درآمدهایی كه عملاً وصول و
هزینه هایی كه تعهد یا تحمل شده است در حسابهای هر دوره مالی ثبت می شود .
حسابداری تعهدی تعدیل شده : (
Adjusted Accrual Accounting)
در حسابداری تعهدی تعدیل شده ،شناخت و
ثبت درآمدها در حسابها در دوره مالی انجام میشود كه در آن دوره درآمد « آماده ،
دردسترس و قابل اندازه گیری » است منظور از آماده و در دسترس بودن درآمدها قابل وصول بودن
آنها در دوره مالی جاری یا مدتی كوتاه بعد از پایان دوره جاری است ،به ترتیبی كه
پرداخت بدهیها و تعهدات دوره جاری از محل درآمدهای مذكور میسر باشد .مفهوم « قابل اندازه
گیری بودن درآمدها » آن است كه مبلغ ریالی آنها را بتوان با دقت كافی جهت ثبت
تعیین نمود. در این مبنا هزینه ها معمولاً در دوره وقوع یا تحمل یعنی دوره ای كه
تعهد و بدهی قابل پرداخت بابت هزینه ایجاد می شود ، در حسابها منظور میگردند.
حسابداری نقدی تعدیل شده :
(Adjusted Cash Accounting)
در این مبنا ،ثبت درآمدها در دوره
دریافت وجوه نقد و ثبت هزینه ها در دوره پرداخت وجوه نقد بابت تعهدات ایجاد شده
صورت میگیرد .بعبارت دیگر درآمدها زمان وصول و هزینه ها زمان پرداخت تعهدات ناشی
از دریافت كالاها و خدمات ، شناسایی و ثبت می شود.
