همراهان همیشگی دکتر حساب سلام روز و روزگار بر شما خوش .حتما به خوبی می دانید که یکی از مهمترین عواملی که سبب می شود افراد به سمت کسب و کار سوق پیدا کنند و شغلی برای خود بیابند، درآمدی است که به ازای کار خود دریافت می کنند. از همین رو مسئله محاسبه حقوق و دستمزد، فرمول های محاسبه و به طور کلی آشنایی با حسابداری حقوق و دستمزد چه برای کارکنان، چه برای حسابداران و چه برای کارفرمایان، امری بسیار جدی و مهم است.
از همین رو تصمیم گرفتیم در این مقاله، آموزش کاملی از فرمول های نحوه محاسبه حقوق و دستمزد، مثال محاسبه حقوق و دستمزد و همچنین نحوه ثبت سند حقوق و دستمزد را برایتان شرح دهیم تا اگر نیاز به این کار پیدا کردید، با کمک آن، نیاز خود را رفع نمایید. با ما همراه باشید.
فهرست مطالب:
- حقوق و دستمزد چیست
- حسابداری حقوق و دستمزد چیست؟
- نگاهی بر قوانین حقوق و دستمزد
- آموزش حسابداری حقوق و دستمزد
- فرمول های محاسبه حقوق و دستمزد
- آموزش نحوه محاسبه حقوق و دستمزد
- آموزش ثبت حقوق و دستمزد در حسابداری
- نمونه سند حسابداری حقوق و دستمزد
- بررسی حقوق و مزایا از نگاه مشمولیت مالیات و بیمه
حقوق و دستمزد چیست؟
شاید نیاز باشد پیش از این که به سراغ فرمول ها برویم، برای شما بگوییم که دقیقا حقوق و دستمزد چیست؟ در ابتدا باید بگوییم به حقوق و دستمزد به انگلیسی PAYROLL گفته می شود و منظور از آن، سهم نیروی کار در پروسه خدمات رسانی و یا تولید کالا بوده و به ازای آن، مبلغی به پرسنل انجام دهنده، تعلق می گیرد.
به بیانی دیگر حقوق و دستمزد همان هزینه ای است که جهت کار انجام گرفته در فرآیند تولید یا خدمات برای مدت زمانی مشخص، به فرد پرداخت می گردد.
نکته مهم
دو امر بسیار مهم که تعیین کننده میزان دستمزد و حقوق هستند، عبارتند از:
- کمیت کار
- کیفیت کار
توجه به این دو مورد از این رو دارای اهمیت است که می تواند تاثیر مستقیمی در تعیین مبلغ دستمزد و حقوق داشته باشد که در نهایت تغییر در آن سبب تغییر هزینه تولید می شود.
حسابداری حقوق و دستمزد چیست؟
مطلب دیگری که باید به آن بپردازیم، جدای از چیستی حقوق و دستمزد، این است که بدانید حسابداری حقوق و دستمزد چیست و برای حل مسائل حسابداری حقوق و دستمزد دقیقا چه کاری باید انجام دهید. باید بگوییم حسابدار حقوق و دستمزد کسی است که برای ثبت جدول حقوق کارگران (سال جدید و طی سال) و همچنین تعیین خالص مبلغ دستمزد، فعالیت می کند. دستمزد حسابدار نیز با توجه به توافقات وی با کارفرما تعیین می شود.
حسابداری حقوق و دستمزد چیست؟
در واقع این فرد اطلاعات کاملی از قراردادهای اعضا و پرسنل دارد و بر اساس اطلاعاتی چون مدت زمان کار و مواردی از این دست، جدول دستمزد را به صورت ماهانه تهیه می نماید. از سوی دیگر ثبت سند حقوق و دستمزد با توجه به قانون وزارت کار، یکی از مهمترین وظایف حسابدار حقوق و دستمزد است.
همچنین لازم است بدانید واحد کارگزینی با ارائه اطلاعات بنیادین حقوق و دستمزد یا همان حکم کارگزینی به حسابدار، شرایط حسابداری حقوق و دستمزد را فراهم می کند. در واقع هر ماه اطلاعات، مدارک و سوابق پرسنل از طریق واحد کارگزینی ارائه شده و آنها با صدور حکم، روند پرداخت حقوق و دستمزد را پیش می برند. حکم کارگزینی شامل تمامی دریافتی های قانونی کارگر از جمله مواردی زیر است:
- حقوق و دستمزد
- حق اولاد
- حق مسکن
- خواربار و بن کارگری
- ایاب و ذهاب
- مزایای غیر نقدی
- پاداش افزایش تولید
- سود سالانه
- و…
نکته مهم
حقوق کارکنان شامل سه مورد می شود که عبارتند از:
- حقوق پایه پرسنل
- کسر کسورات ( مالیات، بیمه، بازنشستگی و…)
- مزایا (عیدی، حق مسکن، حق اولاد، پاداش، حق ماموریت و…) توجه داشته باشید که حق مسکن مشمول بیمه است.
وظایف حسابدار حقوق و دستمزد چیست؟
پیش‌تر گفتیم حسابدار حقوق و دستمزد کیست و در پروسه حسابداری حقوق و دستمزد چه کارهایی انجام می شود. اکنون در این بخش می خواهیم یک به یک وظایف حسابدار حقوق و دستمزد را برایتان شرح دهیم. این وظایف عبارتند از:
- کسب اطلاع و پیگیری وظایف و برنامه های کاری خود از مدیریت
- کسب اطلاعات قرارداد کارکنان
- جمع آوری اطلاعات عملکردی و کارکردی و همچنین شرایط کار کارکنان
- تهیه و بررسی لیست کسورات دستمزد و حقوق کارکنان
- ثبت اطلاعات ماهانه عملکردی و کارکردی کارکنان
- نظارت بر حقوق و دستمزد کارکنان
- تفکیک واحدهای کاری جهت بررسی دستمزد و حقوق
- نظارت بر محاسبه و تایید لیست دستمزد و حقوقی کارکنان
- دریافت لیست و بررسی اطلاعات کسورات بیمه با توجه به شعب بیمه ذکر شده
- دریافت لیست و بررسی اطلاعات کسورات مالیات با توجه به حوزه مالیاتی
- تنظیم فیش های حقوقی
- ثبت حقوق و دستمزد با بیمه
- محاسبه اضافه کاری
- محاسبه و بررسی مزایای مشمول اضافه کاری
- محاسبه افزایش حقوق
- محاسبه مزایای پایان خدمت، بازخرید و مرخصی کارکنان
- تحویل فیش های دستمزد و حقوق کارکنان به واحد پرداخت
- بررسی معوقات پرداختی کارکنان
- ثبت سند حقوق حسابداری
- ثبت سند حقوق و دستمزد
- بررسی اعتراضات حقوقی و مالی کارکنان
- ارائه اطلاعات لازم به کارکنان در خصوص نحوه محاسبه دستمزد و حقوق
- فعالیت بر اساس چارت اداری و دستورالعمل داخلی
- کسب آگاهی از پایه حقوق و پیگیری تصویب حقوق کارگران
- مطالعه و کسب آگاهی از بخشنامه حقوق و دستمزد
- وظایف تعیین شده از سوی مافوق
نگاهی بر قوانین حقوق و دستمزد
برای آن که به خوبی بدانید محاسبه حقوق و دستمزد بر چه مبنایی تعیین می شود، در این بخش نگاهی کوتاه به قوانین حقوق و دستمزد می اندازیم.
قوانین حقوق و دستمزد بر اساس مفاد قانون کار
آنچه در ادامه ذکر می شود، تماماً بر اساس مفاد قانون کار جمهوری اسلامی ایران نوشته شده است.
- حقوق و دستمزد کارکنان، بر اساس ماه 30 روزه تعیین می شود.
- برای ماه های 31 روزه، حقوق بر 30 تقسیم و پاسخ در 31 ضرب می گردد.
- برای ماه های 29 روزه، حقوق بر 30 تقسیم و پاسخ در 29 ضرب می گردد.
- هر فرد شاغل می بایست در طول هفته 44 ساعت کار کند.
- محدودیتی برای توزیع 44 ساعت کار در روزهای هفته وجود ندارد، مشروط بر این که ساعات کار روزانه از 8 ساعت بیشتر نشود.
- ساعات شروع و پایان کار، باید بین 6 الی 22 تنظیم گردد.
- روز جمعه، روز تعطیل برای کارکنان بوده اما محاسبه این روز در حقوق ماهیانه الزامی است. از همین رو حقوق ها 30 روزه تعیین می شود.
- مدت زمان اشتغال یک فرد باید 192 ساعت در ماه باشد تا حداقل حقوق وزارت کار به وی تعلق بگیرد.
- ساعات اضافه کاری در طول یک روز نباید از 4 ساعت تجاوز کند.
- برای تعیین دستمزد اضافه کاری باید مزد ثابت فرد بر عدد 192 (ساعات کار در یک ماه) تقسیم شده و در عدد 4/1 ضرب شود. عدد به دست آمده دستمزد یک ساعت اضافه کاری است.
- دستمزد هر ساعت اضافه کاری، 40 درصد بیش از ساعات دیگر کاری تعیین شده است.
- در صورتی که تعیین شود، شغل فرد جز مشاغل سخت است، ساعات کاری از 44 ساعت در هفته به 36 ساعت کاهش یافته و فرد روزانه 6 ساعت باید کار کند.
- سنوات به این صورت محاسبه می شود که کارفرما مکلف است به کارکنانی که یک سال به بالا مطابق قانون کار، فعالیت کرده اند، بر اساس آخرین حقوق دریافتی، یک ماه حقوق برای مزایای پایان کار به وی پرداخت نمایند.
- عیدی نیز بر مبنای پایه حقوق محاسبه شده و دو برابر پایه حقوق مشروط بر این که از سه برابر حداقل حقوق دریافتی همان سال بیشتر نشود، به کارکنان پرداخت می گردد.
آموزش حسابداری حقوق و دستمزد
حسابداری حقوق و دستمزد به بررسی کارکرد ماه، میزان اضافه کاری، تعداد روزهای غیبت، روز های مرخصی، محاسبه حقوق ماهیانه، محاسبه عیدی ذخیره و پرداختنی، محاسبه سنوات ذخیره و پرداختنی ، محاسبه بازخرید مرخصی پرسنل و ….. می پردازد. حقوق و دستمزد، یک زیرمجموعه از حوزه منابع انسانی می باشد، بنابراین محاسبات و عملیات مربوط به حقوق و دستمزد، توسط کارشناس منابع انسانی انجام می شود.
حال محاسبات و عملیاتی که در حوزه منابع انسانی انجام می شوند به شرح زیر می باشند.
- برای حسابداری حقوق و دستمزد، ابتدا باید اشخاص، شعبه های تامین اجتماعی و اداره های دارایی در سیستم ثبت شود . سپس باید مشخصات پرسنل مورد نظر تکمیل گردند. پس از تکمیل مشخصات پرسنل، می توانیم برای آن ها حکم بزنیم .
- در مرحله بعد باید عوامل حقوق و کارکرد تعریف شوند و سپس عملیات مقداردهی و فرمولدهی عوامل حقوق و کارکرد صورت پذیرد. حال می توان اطلاعات کارکردی پرسنل را در سیستم ثبت نمود و برای پرسنل محاسبه حقوق را انجام داد.
- در مرحله بعد می توان عملیات گزارشگیری و تهیه لیست و فیش های حقوقی را انجام داد و در پایان سند حسابداری حقوق و دستمزد را ثبت نمود.
مشخصات پرسنل و اطلاعات پایه حقوق
برای محاسبه حقوق پرسنل ابتدا باید انها را به عنوان شخص در شرکت خود مشخص کنید. باید برای این افراد تمامی اطلاعات شناسنامه ای و شغلی مثل شماره بیمه پرسنل ، شماره حساب و محل پرداخت حقوق، اطلاعات مدارک تحصیلی ، وضعیت تاهل و مشخصات همسر و فرزندان، اطلاعات تعداد افراد تحت تکفل و …. برای هر پرسنل را تهیه و مستند سازی نمائید. اطلاعات پایه برای محاسبه حقوق همچون نام شعبه تامین اجتماعی و یا شعبه دارایی و یا شعبه بانک برای پرداخت حقوق باید مشخص و تعریف شود. در صورتی که شما از نرم افزار حسابداری دارای بخش حقوق و دستمزد استفاده می کنید، هر یک از این موارد دارای یک فرم برای تعریف هستند که می توانید آنها را ثبت نمائید.
حکم پرسنلی
بعد از مشخص شدن اطلاعات پایه حقوق و ثبت اطلاعات پرسنلی نوبت به زدن حکم پرسنلی می رسد، با ثبت حکم پرسنلی مشخصات سمت فرد، تاریخ شروع به کار، تاریخ پایان کار و میزان حقوق و مزایای فرد ثبت می شود. در حقوق و دستمزد 5 نوع حکم وجود دارد که عبارتند از:
- حکم شروع به کار: از این نوع حکم در هنگامی که فرد استخدام می شود، اسفاده می نماییم . در واقع با حکم شروع به کار ، تاریخ شروع به کار فرد به اداره بیمه اعلام می شود.
- حکم کارگزینی: از این نوع حکم در هنگامی استفاده می شود، که بخواهیم تغییراتی در مشخصات یا مزایای حکمی فرد ایجاد نماییم.
- حکم تغییر شعبه بیمه: درصورتی که به هر دلیل شعبه بیمه فرد تغییر نماید، باید برای فرد حکم تغییر شعبه زده شود، که در اطلاعات و سوابق بیمه ای فرد مشکلی به وجود نیاید.
- حکم بین ماهی: از حکم بین ماهی در هنگامی استفاده می شود، که فرد موردنظر کمتر از یک ماه در شرکت و واحد موردنظر مشغول به کار باشد. در حکم های بین ماهی تاریخ اعتبار، که درواقع به معنای تاریخ ترک کار است مهم می باشد و باید وارد شود.
- حکم خاتمه خدمت: اگر پرسنل به هر دلیل با شرکت قطع همکاری نماید و یا بازنشسته شود، باید برای آن پرسنل حکم خاتمه خدمت زده شود.
لازم به ذکر می باشد که تمام انواع حکم های حقوقی دارای مزایای حکمی می باشند.
عوامل حقوق و کارکرد
بعد از ثبت حکم کارگزینی باید عوامل حقوق و کارکرد را مشخص کنیم. عوامل حقوق شامل عواملی از قبیل حقوق پایه، حق بن، حق مسکن ، مزایای مشمول بیمه، مزایای مشمول و غیر مشمول بیمه، بیمه سهم فرد، بیمه کارمند، مالیات ماه، مالیات سال و ….. می باشند. پس از تعریف عامل حقوقی موردنظر، می توان خصوصیاتی ازقبیل مشمول بیمه بودن، مشمول مالیات بودن، مقدار دهی دستی عامل و …. را مشخص نمود .
عوامل حقوقی در سه نوع مزایا، کسورات و سایر تعریف می شوند. حال مزایا در دو نوع مزایای حکمی (مزایایی که در داخل حکم ثبت می شوند) و مزایای غیر حکمی (مزایایی که در داخل حکم ثبت نمی شوند) تعریف می شوند.
عوامل کارکردی نیز وابسته به کارکرد فرد می باشند، ازجمله عوامل کارکرد می توان به کارکرد ماه ، کارکرد اضافه کاری ، کارکرد ساعتی و …. اشاره نمود. عوامل کارکردی می توانند بر اساس روز، ریال، ساعت:دقیقه و یا ساعت:دقیقه:ثانیه تعریف شوند.
مقداردهی عوامل حقوق
پس از مشخص نمودن عوامل حقوق و کارکرد، نوبت به مقداردهی عوامل حقوق می رسد. در هرماه باید مقدار عواملی نظیر کارکرد ماه، ساعت و روز های مرخصی، غیبت، اضافه کاری و …. برای هریک از پرسنل وارد شوند. شما می توانید این اطلاعات را از سیستم کارت ساعت زنی خود خروجی بگیرید.
فرمول دهی عوامل حقوق برای محاسبه حقوق
پس از مقداردهی عوامل حقوق، می توانیم برای عوامل فرمول تعریف نماییم. با تعریف فرمول، نحوه محاسبه مقادیر عوامل حقوق و کارکرد ازقبیل حقوق پایه، اضافه کاری، حق مسکن، مالیات، بیمه و …. مشخص می شود. در واقع هنگامی که برای فرد محاسبه حقوق انجام می شود، اطلاعات موردنیاز جهت محاسبات حقوق از بخش فرمولدهی عوامل دریافت می شود. لازم به ذکر می باشد که اولویت تعریف فرمول ها مهم می باشد و باید ابتدا برای مزایا، سپس کسورات و سپس سایر عوامل فرمول نوشته شود و درنهایت برای خالص پرداختنی فرمول نوشته می شود.
محاسبه حقوق، گزارش گیری و لیست
پس از فرمولدهی عوامل نوبت به محاسبه حقوق می رسد. محاسبات حقوق با استفاده از مقادیر وارد شده در عوامل حقوق و کارکرد و فرمول های ثبت شده انجام می شود. پس از محاسبه حقوق می توان گزارش فیش حقوق و لیست پرداخت بانک حقوق پرسنل را تهیه نمود.
پس از محاسبه حقوق می توان دیسکت بانک، دیسکت بیمه و دیسکت مالیات را تهیه نمود. همانطور که اطلاع دارید در هر ماه باید فایل مربوط به اطلاعات بیمه ای و مالیاتی پرسنل و کارفرمای شرکت مورد نظر در سایت اداره مالیات و سایت اداره بیمه بارگذاری شود. با تهیه دیسکت مالیات و دیسکت بیمه، فایل های مورد نیاز ایجاد شده و می توان آن ها را در سایت های مربوطه بارگذاری نمود.
ثبت سند حسابداری
پس از محاسبه حقوق و گزارشگیری، می توان اسناد حقوق و دستمزد را ثبت نمود. برای سند زدن ، ابتدا باید شابلون اسناد چیده شود. برای چیدن شابلون اسناد ابتدا نوع سند حقوق و دستمزد انتخاب می شود، سپس بدهکار یا بستانکار بودن سند انتخاب می شود. سپس معین بدهکار و گروه مرکز انتخاب می شود . در نهایت برای تمام مزایا و کسوراتی که در سیستم ثبت می شود، باید سند زده شود. حال نوع سند و اطلاعاتی که در موقع چیدن شابلون اسناد زده می شود، باید توسط خود کارفرما انتخاب شوند.
فرمول های محاسبه حقوق و دستمزد
نحوه محاسبه حقوق و دستمزد، دارای فرمول های گوناگونی است که هر کدام می توانند بخشی از نیازهای یک حسابدار حقوق و دستمزد را برآورده سازند. نمونه هایی از فرمول حقوق و دستمزد حسابداری به شرح ذیل است:
چند نمونه از فرمول های حقوق و دستمزد به شرح ذکر شده در تصویر بالا می باشند.
فرمول محاسبه حقوق و دستمزد بر اساس ساعات اضافه کاری
برای محاسبه ساعات اضافه کاری بر اساس ماده 59 قانون کار، دو شرط الزامی است.
- شرط اول آن است که فرد علاقه داشته باشد اضافه کاری انجام دهد،
- دوم آن که دستمزد هر ساعت اضافه کاری 40 درصد بیش از سایر ساعات کاری محاسبه می شود.
تعداد ساعات اضافه کاری * 140% * 192 ساعت (تعداد ساعت کار در ماه)/ حقوق پایه =اضافه کاری
- فرمول محاسبه حقوق و دستمزد تعطیل کاری
مطابق قانون، روزهای جمعه تعطیل رسمی هستند. از سوی دیگر در همین قانون قید شده است که حقوق کارکنان باید بر اساس 30 روز کار تعیین شود. به این معنا که روزهای تعطیل نیز دارای حقوق و دستمزد همچون سایر روزهای کاری هستند. در صورتی که به هر دلیلی کارکنان مجبور شوند در روزهای تعطیل همچون جمعه کار کنند، می بایست 40 درصد بیش از حقوق روزهای عادی را دریافت نمایند.
ساعات تعطیل کاری * %۱۴۰ * 192 ﺳﺎﻋﺖ (تعداد ساعت کار در ماه) / ﺣﻘﻮﻕ ﭘﺎﯾﻪ =تعطیل کاری
فرمول محاسبه حقوق و دستمزد شب کاری
بر اساس قانون، کار کردن در شب برای کارکنانی که غیر نوبتی هستند، 35 درصد بیش از دستمزد ساعات کاری عادی محاسبه می شود.
ساعات شب کاری * %۱۳۵ * 192 ﺳﺎﻋﺖ (ساعات کار در ماه) / ﺣﻘﻮﻕ ﭘﺎﯾﻪ =شب کاری
فرمول محاسبه حقوق و دستمزد نوبت کاری
نوبت کاری که با عنوان شیفت نیز از آن نام برده می شود دارای سه دسته محاسباتی گوناگون است که یک به یک آن را برایتان شرح می دهیم:
- شیفت کاری در بازه های 6 صبح الی 2 بعد از ظهر
ساعات شیفت (نوبت کاری) *10% * 192 ﺳﺎﻋﺖ (ساعات کار در ماه) / ﺣﻘﻮﻕ ﭘﺎﯾﻪ =دستمزد
- شیفت کاری در بازه های 2 بعد از ظهر الی 10 شب
ساعات شیفت (نوبت کاری) * %15 * 192 ﺳﺎﻋﺖ (ساعات کار در ماه) / ﺣﻘﻮﻕ ﭘﺎﯾﻪ =دستمزد
- شیفت کاری در بازه 10 شب الی 6 صبح
ساعات شیفت (نوبت کاری)* %22.5 * 192 ﺳﺎﻋﺖ (ساعات کار در ماه) / ﺣﻘﻮﻕ ﭘﺎﯾﻪ =دستمزد
فرمول محاسبه حقوق و دستمزد سنوات
مطابق قانون، تمامی صاحبان بنگاه های اقتصادی و کارفرمایان موظف هستند به کارگرانی که یک سال یا بیشتر بر اساس قانون کار، برای آنها کار کرده اند، سنوات پرداخت نمایند. آنها باید مبلغی برابر با آخرین حقوق پرسنل را به عنوان سنوات پرداخت نمایند.
تعداد روزهای کارکرد * ۳۶۵ ﺭﻭﺯ / ﺣﻘﻮﻕ ﭘﺎﯾﻪ =سنوات
فرمول محاسبه حقوق و دستمزد عیدی
پس از اتمام سال، مبلغی معادل دو برابر حقوق پایه می بایست از سوی کارفرما به کارکنان پرداخت گردد. این امر یک شرط بسیار مهم دارد و آن چنین است که مبلغ نباید بیش از سه برابر حداقل حقوق دریافتی در سال گذشته توسط پرسنل باشد.
اگر بیشتر از سه برابر حداقل حقوق نبود = دو برابر حقوق
اگر بیشتر بود = روزهای کارکرد * ۳۶۵ / ۳ * ﺣﺪﺍﻗﻞ پایه ﺣﻘﻮﻕ
نکته مهم
توجه داشته باشید یک به یک موارد گفته شده به صورت جداگانه باید به ثبت برسند. به طور نمونه شما باید برای ثبت سند حسابداری عید و سنوات، اقدامات جداگانه ای انجام دهید.
آموزش نحوه محاسبه حقوق و دستمزد
همان طور که گفتیم در محاسبه حقوق و دستمزد، باید کسورات را نیز مد نظر قرار داد تا بتوان خالص دریافتی را به دست آورد. در ادامه شما را با نحوه محاسبه بیمه و مالیات آشنا کرده و در مورد خالص دریافتی می گوییم.
محاسبه بیمه حقوق
در ابتدا باید بگوییم حق بیمه چیست؟ در واقع حق بیمه وجهی است که به سازمان تامین اجتماعی پرداخت می شود تا بیمه شونده از مزایای بیمه بهره مند گردد.
مطابق قانون تامین اجتماعی، فرمول محاسبه بیمه سهم کارمند بیان می کند که مبلغ بیمه، 30% از مبلغ حقوق افراد را در بر می گیرد اما باید توجه کرد که تنها 7% از این مبلغ را بیمه شونده پرداخت می کند و مابقی 23% برعهده کارفرما است.
محاسبه مالیات حقوق
بر اساس قانون، تمامی افرادی که به هر نحوی فعالیت اقتصادی دارند و حقوق دریافت می کنند و همچنین از بیمه تامین اجتماعی استفاده می نمایند، میبایست بخشی از درآمد خود را تحت عنوان مالیات، تسلیم وزارت اقتصاد و دارایی کنند. در ادامه نحوه محاسبه مالیات بر اساس میزان حقوق دریافتی را برایتان شرح می دهیم:
| میزان حقوق سالیانه (ریال) | میزان مالیات سالیانه برای سال 1400 | |
| از | تا | |
| ۱ | ۴۸۰.۰۰۰.۰۰۰ | معاف |
| ۴۸۰.۰۰۰.۰۰۱ | ۹۶۰.۰۰۰.۰۰۰ | 10% |
| ۹۶۰.۰۰۰.۰۰۱ | ۱.۴۴۰.۰۰۰.۰۰۰ | 15% |
| ۱.۴۴۰.۰۰۰.۰۰۱ | ۲.۱۶۰.۰۰۰.۰۰۰ | 20% |
| ۲.۱۶۰.۰۰۰.۰۰۱ | ۲.۸۸۰.۰۰۰.۰۰۰ | 25% |
| ۲.۸۸.۰.۰۰۰.۰۰1 | ۳.۸۴۰.۰۰۰.۰۰۰ | 30% |
| نسبت به مازاد ۳.۸۴۰.۰۰۰.۰۰۰ | 35% |
- محاسبه خالص پرداختی حقوق
خالص پرداختی به مبلغی گفته می شود که به عنوان حقوق و دستمزد در انتهای ماه به کارکنان داده می شود. این مبلغ می تواند با مواردی چون اضافه کاری، شب کاری و… افزایش پیدا کند و در ازای آن با کسر مبالغی چون مالیات و حق بیمه کاهش یابد.
در واقع پایه حقوق با مبالغی چون دستمزد اضافه کاری و … جمع زده شده و در نهایت با کسر کسورات مبلغی به دست می آید که به آن خالص پرداختی می گویند.
- محاسبه کسورات حقوق و دستمزد
جهت محاسبه کسورات حقوق و دستمزد ابتدا باید توجه داشته باشید که کسورات شامل چه مواردی می شود:
- مالیات حقوق: با توجه به مبلغ حقوق دریافتی، کارمند موظف است 10 درصد از حقوق خود را مالیات پرداخت کند. البته باید این نکته را نیز در نظر داشت که نسبت به سقف حقوق کارمند، پرداخت مالیات حقوق متفاوت است.
- سهم بیمه کارمند: از 30 درصد مبلغ پرداختی به ادره بیمه، 7 درصد سهم بیمه را کارمند باید پرداخت کند و 23% به عهده کارفرما است. فرمول بیمه حقوق سهم کارمند به شرح زیر است:
7% * حقوق دریافتی =بیمه حقوق
- مساعده: گاهی کارمندان در وسط ماه به دلیل کسری بودجه خود درخواست مبلغی از حقوق خود می کنند که با عنوان مساعده در سیستم حقوق و دستمزد شناخته می شود. بنابراین در پایان ماه و در زمان محاسبه حقوق پرداختی ماهانه مبلغ مساعده به عنوان یکی از کسورات از حقوق پرداختی کارمند کسر و مانده حقوق پرداخت می شود.
- وام: برخی از شرکت ها تسهیلاتی همچون پرداخت وام را برای کارکنان خود در نظر می گیرند. کارمند در صورت نیاز به پول برای موراد ضروری خود می تواند درخواست وام کند و به صورت قسط بندی مبلغ وام را به شرکت بازگرداند. بنابراین در زمان محاسبه کسورات حقوق و دستمزد مبلغ قسط وام از مبلغ حقوق پرداختی کسر می شود.
نحوه محاسبه مالیات و بیمه در حقوق و دستمزد، پیش تر گفته شد و موارد بعدی تماما وابسته به توافق میان کارکنان و کارفرمایان دارد. اما برای محاسبه نهایی حقوق و دستمزد باید تمام مواردی که توضیح داده شد مانند سنوات و اضافه کاری کاری را جمع و از کسورات حقوق و دستمزد کم و در نهایت مبلغ را از حقوق کسر کنید تا خالص پرداختی حقوق کارمند به دست آید.
نکته: جهت ثبت موارد گفته شده در حسابداری، باید هر یک را در ستون جداگانه به ثبت برسانید تا خالص پرداختی را به دست آورید.
آموزش ثبت حقوق و دستمزد در حسابداری
پس از آن که اطلاعات کافی در مورد فرمول های نحوه محاسبه حقوق و دستمزد را به شما ارائه کردیم، در این بخش به سراغ آموزش ثبت حقوق و دستمزد در دفتر روزنامه می رویم.
- ثبت هزینه حقوق و دستمزد
در انتهای هر ماه، صاحبان کسب و کار یا همان کارفرمایان موظف هستند که هزینه حقوق و دستمزد خود را محاسبه نمایند. نمونه آن را می توانید در جدول زیر مشاهده کنید:
| عنوان | بدهکار | بستانکار |
| هزینه حقوق پایه | ** | _ |
| هزینه حق مسکن | ** | _ |
| 20 درصد بیمه سهم کارفرما | ** | _ |
| 3 درصد بیمه بیکاری | ** | _ |
| حقوق و دستمزد پرداختی | _ | ** |
| مالیات بر حقوق کارکنان پرداختی | _ | ** |
| 30 درصد حق بیمه تامین اجتماعی پرداختی | _ | ** |
نکته مهم
ثبت هزینه حقوق و دستمزد هیچ ارتباطی به زمان پرداخت حقوق ندارد و این سند باید بدون توجه به زمان پرداختی، انتهای هر ماه انجام گیرد.
ثبت حقوق و دستمزد در حسابداری صنعتی
نمی توان تمامی موارد موجود در این بخش را به تفصیل عنوان کرد. از همین رو می خواهیم به 4 بخش مهم آن بپردازیم:
بخش های مهم ثبت حقوق و دستمزد در حسابداری صنعتی
- ثبت بدهکار حقوق و دستمزد در حسابداری صنعتی
باید بدانید یک بخش از هزینه حقوق و دستمزد، سهم کارفرما و بیمه بیکاری است که شامل 23 درصد از حقوق، مشمول بیمه می شود. پس این بخش در ستون بدهکاری ها ثبت می گردد که شامل: هزینه ماموریت، بن کارگری، اضافه کاری، شب کاری، شیفت کاری، هزینه حقوق کارکرد و … می شود. بهترین کار این است که چنین هزینه هایی به تفکیک ثبت گردد.
ثبت بستانکار حقوق و دستمزد در حسابداری صنعتی
مطالبات کارکنان که برابر با حقوق است، در بخش بستانکار ثبت می گردد. مابقی بستاکاران همچون اداره تامین اجتماعی ( 3 درصد بیمه بیکاری و 7 درصد سهم بیمه)، بستانکاران تجاری، اداره دارایی (برابر با کسورات حقوق) و… نیز به ثبت می رسند.
- ثبت خسارات و جرایم در حسابداری صنعتی
در صورتی که خسارتی از طریق کارکنان وارد شود، این مبلغ در هزینه ثبت نمی گردد زیرا باید از حقوق آن پرسنل کسر گردد. از همین رو با عنوان بستانکار در یک بخش جدا به ثبت می رسد.
- نحوه ثبت مساعده یا علی الحساب حقوق در حسابداری صنعتی
باید بدانید در صورت پرداخت مساعده یا علی الحساب، هیچ تغییری در محاسبه میزان حقوق ایجاد نمی شود و تنها هنگام پرداخت حقوق، آنچه کارگر دریافت کرده است، از حقوق وی کسر می شود.
- ثبت حسابداری حقوق و دستمزد پیمانکاری
جهت تهیه و ثبت لیست حقوق و دستمزد پیمانکاری، باید به این نکته توجه کرد که پرداخت حقوق عموماً با حساب مشترک میان کارفرما و پیمانکار پرداخت می گردد. در این شرایط سه فقره چک از حساب مشترک صادر می شود که برای حقوق و دستمزد، مالیات حقوق در وجه دارایی و بیمه سهم کارگر، در وجه تامین اجتماعی صادر می گردد. پرداخت حقوق و دستمزد در شرکت های پیمانکاری به شکل زیر ثبت می گردد:
- حساب جاری کارکنان
- حساب کارفرما
نمونه سند حسابداری حقوق و دستمزد
اگر می خواهید نمونه ای از سند حسابداری حقوق و دستمزد و نحوه ثبت حقوق و دستمزد با مثال را مشاهده کنید، به جدول زیر توجه فرمایید:
| نام و نام خانوادگی | _ | حقوق پایه | 14،070،249 | حق بیمه 7% | _ |
| کارکرد (روز) | 31 | حق مسکن | 400،000 | مالیات | _ |
| ساعات اضافه کار | 112 | بن کارگری | 1،100،000 | دریافت مساعده | _ |
| ساعت شب کار | 0 | اضافه کاری | 9،709،280 | سایر | _ |
| ساعات جمعه کار | 29 | شب کاری | 0 | _ | _ |
| نوبت کار | 0 | جمعه کاری | 718،284 | _ | _ |
| مانده مرخصی | 2 | حق اولاد | 136،1637 | جمع کسورات | 880،818 |
| تعداد فرزند مشمول | 1 | مانده مرخصی ماهانه | 72،621 | قابل پرداخت | 29،955،346 |
| _ | _ | عیدی و پاداش ماهانه | 2،269،395 | _ | _ |
| _ | _ | سنوات خدمت | 1،134،697 | _ | _ |
| _ | _ | جمع حقوق و مزایا | 3،083،6164 | _ | _ |
در پایان
همراهان همیشگی دکتر حساب تمامی آنچه تصور می کردیم می تواند در حوزه حسابداری حقوق و دستمزد به شما یاری برساند را ذکر کردیم. در این مقاله توضیح دادیم که حقوق و دستمزد چیست و چگونه محاسبه می شود.
بررسی حقوق و مزایا از نگاه مشمولیت مالیات و بیمه
| بررسی حقوق و مزایا از نگاه مشمولیت مالیات و بیمه | ||
| شرح | مالیات | بیمه |
| حقوق پایه | P | P |
| پایه سنوات | P | P |
| حق مسکن | O | P |
| خوارو بار | O | P |
| حق اولاد | O | O |
| حق ماموریت | O | O |
| فوق العاده اضافه کاری | P | P |
| فوق العاده نوبت کاری | P | P |
| فوق العاده شب کاری | P | P |
| سنوات پایان خدمت | O | O |
| عیدی و پاداش | P | O |
p مشمول
o غیر مشمول
