اندوخته قانونی
بخشی از سود خالص هر سال می باشد که طبق ماده ۱۴۰ اصلاحیه قانون تجارت باید به عنوان ذخیره قانونی در نظر گرفته شود. طبق قانون تجارت باید هر ساله معادل ۵%سود شرکت جهت اندوخته قانونی ذخیره شود تا میزان آن به ۱۰%سرمایه برسد. پس از اینکه مقدار اندوخته قانونی با ۱۰% سرمایه شرکت برابر شد الزامی به ذخیره مقدار بیشتر وجود ندارد و اختیاری می باشد.
نکته: طبق ماده ۲۳۸ اصلاحیه قانون تجارت، مبنای محاسبه قانونی ، سود خالص پس از وضع زیان های وارده در سالهای می باشد. بنابراین ، در شرایطی که شرکت زیان انباشته (سنواتی ) دارد ، تنها ، رقم سود خالص سال جاری نباید مبنای محاسبه اندوخته قانونی قرار گیرد بلکه لازم است جمع زیان سنواتی از رقم سود خالص سال جاری کسر و یک بیستم مازاد محاسبه و به عنوان اندوخته قانونی در نظر گرفته شود .
سایر اندوخته ها:
در نظر گرفتن سایر اندوخته ها مانند اندوخته عمومی و احتیاطی اختیاری و در صورت تصمیم هیات مدیره انجام می گیرد. این اندوخته ها نیز از سود خالص و مطابق مصوبه هیات مدیره در نظر گرفته می شوند.
با در نظر گرفتن سود 300.000.000 ریالی در مثال پیشین و میزان اندوخته قانونی معادل ۵% سود خالص و اندوخته احتیاطی معادل ۱۰% سود خالص ثبت حسابداری مربوطه به شرح زیر می باشد:
سود (زیان) انباشته 45.000.000
اندوخته قانونی 15.000.000
اندوخته احتیاطی 30.000.000
نکته: مبنای محاسبه اندوخته ها، میزان سود خالص قبل از کسر ذخیره مالیات می باشد.
مانده این حساب‌ها به همراه سایر حساب های دائمی به صورت مستقیم به دوره مالی بعد منتقل می‌شود. برای این کار از حساب “تراز اختتامیه” استفاده می‌کنیم. بدین صورت که تمام حسابهای دائم که دارای مانده بستانکار هستند را بدهکار کرده و حساب تراز اختتامیه را بستانکار می‌کنیم. سپس تراز اختتامیه را معادل مانده حسابهای با مانده بدهکار، بدهکار می کنیم و همه حسابهای دارای مانده بدهکار را بستانکار می‌کنیم:
سرمایه *****
اندوخته قانونی *****
