همراهان دکتر حساب سلام. در این مقاله قصد داریم موضوع “مالیات ارزش افزوده خدمات حمل و نقل ریلی صفر شده!” را مورد بررسی قرار دهیم. اما قبل از درستی و صحت این موضوع بهتر است بگویم که این مالیات طی ۳ الی ۴ بخشنامه تغییر و در نهایت در سال ۱۴۰۰ طی بخشنامه 210/1400/5 به تصویب رسید.
سوال اینجاست که آیا بالاخره این قانون مورد قبول واقع شد یا باطل شد؟ برای پاسخ به سوال فوق و اطلاعاتی درباره حمل و نقل ریلی مانند مزایا و اولین سامانه ریلی در این مطلب ما را همراهی کنید.
فهرست مطالب
۲ اولین سامانه حمل و نقل ریلی چه زمانی تاسیس شد؟
۳ مزایای خدمات حمل و نقل ریلی چیست؟
۴ بخشنامه ۲۱۰/۱۴۰۰/۵ در تاریخ ۱۴۰۰/۰۲/۱۲ در رابطه با ابطال مالیات ارزش افزوده خدمات حمل و نقل ریلی
حمل و نقل ریلی چیست؟
در اولین گام بهتر است تا یک آشنایی کوچک با حمل و نقل ریلی داشته باشیم. حمل و نقل ریلی برای نقل و انتقال هر چیزی از طریق شبکه راه آهن امکان پذیر است. این روش حمل و نقل روش بسیار خوب و پر کاربردی برای حمل و نقل کالا و انسان است. توجه داشته باشید که حمل و نقل ریلی یک روش خوب و پرسرعت در حمل و نقل زمینی هست. اما سوالی که پیش می آید این است که آیا این نوع از حمل و نقل هم باید مالیات بپردازند؟
اولین سامانه حمل و نقل ریلی چه زمانی تاسیس شد؟
بیاید قبل از اینکه به سوال مطلب فوق جواب بدهیم یک سری به اولین سامانه حمل و نقل ریلی بزنیم! جالب بدانید که اولین سامانه حمل و نقل ریلی در سال ۱۸۲۵ در شهر لندن تاسیس شد. بعد تاسیس سامانه ریلی لندن، در سال ۱۸۶۸ در شهر نیویورک دومین سامانه ریلی تاسیس شد و مطلب جالب تر این هست که سومین کشور که اقدام به ساخت سامانه کرد ایران بود آن هم در سال ۱۸۸۸ میلادی که طول این سامانه ریلی از تهران تا حرم حضرت عبدالعظیم بود.
مزایای خدمات حمل و نقل ریلی چیست؟
استفاده از خدمات حمل نقل ریلی مزایای زیادی هم انتقال انسان ها و هم انتقال کالا دارد که به چندین مزایا اشاره کوتاهی می کنیم:
انتقال کالا و محصولات آن هم به وسیله قطار های باربری از امنیت بسیار بالایی نسبت به دیگر روش های انتقال زمینی برخوردار است
میزان کشته ها و تجاوز به حریم افراد در حمل و نقل ریلی خیلی کمتر از سایر نقل و انتقالات هست
حمل و نقل ریلی این امکان را دارد تا کالاهایی مثل چوب، آهن، کالاهای خشک و فله و مهم تر از همه انسان ها رو در حجم بسیار زیاد و با تعداد بالا جابه‌جا کند
روش حمل و نقل ریلی یک روش پاک به شمار می رود. یعنی با استفاده از حمل و نقل ریلی در مصرف سوخت و انرژی صرفه جویی می شود
و در آخر مالیات ارزش افزوده خدمات حمل و نقل ریلی صفر شده!
بخشنامه اسفند ماه سال ۹۷ در مورد مالیات ارزش افزوده خدمات حمل و نقل چه بود؟
سازمان امور مالیاتی کشور بخشنامه ای در مورد صورت جلسه شماره ۴۱-۲۰۱ در تاریخ ۲۶ اسفند ماه سال ۹۷ شورای عالی مالیاتی به واسطه حکم ب ماده ۵۲ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه کشور در رابطه با مالیات ارزش افزوده خدمات حمل و نقل ریلی بخشنامه زیر را ارایه داده است. لازم به ذکر است که این بخشنامه نسخه ابلاغی است:
حکم بند ب ماده ۵۲ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه کشور این طور بیان میکند که مالیات بر ارزش افزوده خدمات حمل و نقل ریلی طبق بند ۱۲ ماده ۱۲ قانون مالیات بر ارزش افزوده صفر است و معاف از پرداخت مالیات.
جالب است که طبق این ماده خدمات حمل و نقل عمومی مسافری درون و برون شهری جاده‌ای، ریلی، هوایی و دریایی همه معاف از مالیات هستند، پس در نتیجه طبق بند ب ماده ۵۲ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه تمامی حمل و نقل های ذکر شده با نرخ صفر درصد محاسبه می شوند.
درج ماده ۱۷ قانون مالیات بر ارزش افزوده برای خدمات حمل و نقل ریلی ایده خوبی بود!
همچنین مطابق با ماده ۱۷ قانون مالیات بر ارزش افزوده افرادی که مالیات هایی در زمان خرید کالا یا خدمات برای فعالیت های اقتصادی خود بنا به صورت حساب های صادره که پرداخت کرده اند با رعایت کردن قوانین عودت داده می شود یا به قول خودمان مبلغی که تحت عنوان مالیات پرداخت کرده اند به افراد پس داده میشود.
بالاخره بخشنامه اسفند ماه سال ۹۸ در مورد مالیات ارزش افزوده خدمات حمل و نقل تایید شد؟
سازمان امور مالیاتی کشور بالاخره در ۲۶ اسفند ماه سال ۹۸ در مورد ابلاغ صورت جلسه شماره ۴۱-۲۰۱ شورای عالی مالیاتی درباره بند ب ماده ۵۲ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه کشور، طی بخشنامه شماره ۹-۹۸-۲۰۰ در تاریخ ۷ اردیبهشت ماه سال ۹۸ توسط سازمان امور مالیاتی ابلاغ کرد و پیام آن رسانده شد.
در بخشنامه ۹-۹۸-۲۰۰ چه آمده بود؟
در بند ۳ ماده ۲۵۵ ق.م.م و با توجه به نظر اکثر اعضای شورای عالی مالیاتی در مورد صورت جلسه شماره ۴۱-۲۰۱ در تاریخ ۲۶ اسفند ماه سال ۹۷ شورای عالی مالیاتی به واسطه حکم ب ماده ۵۲ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه کشور در رابطه با مالیات ارزش افزوده خدمات حمل و نقل ریلی به این شرح است.
با توجه به اینکه در برنامه ششم توسعه مالیات ارزش افزوده خدمات حمل و نقل ریلی با نرخ صفر درصد محاسبه میشد این قانون که در مطلب بالا برای شما توضیح داده ایم توسط سازمان امور مالیاتی به شکل ناقص اجرا می شود. به دنبال این قانون جدید شرکت های حمل و نقل ریلی یک نامه به معاون رییس جمهوری و رییس مجلس شورای اسلامی ارسال کردند و خواستار بودند تا به این موضوع رسیدگی شود.
دلیل اجرای ناقص قانون صفر درصد شدن مالیات ارزش افزوده خدمات حمل و نقل ریلی چه بود؟
جناب مجید بابایی که دبیر انجمن صنفی شرکت های حمل و نقل ریلی است در مورد مشکل پیش آمده اینگونه بیان کرد که: قانون مالیات بر ارزش افزوده که در سال ۱۳۸۷ تصویب شد، مالیات برای مصرف کنندگان نهایی است و نباید یک هزینه اضافی به افرادی که فعالیت های اقتصادی دارند (طبق بند ب ماده ۵۲ قانون برنامه ششم توسعه که در اسفند ماه سال ۹۷ ابلاغ شد) داده شود. یعنی اینکه این هزینه مالیاتی است که باید از مصرف کننده نهایی گرفته شود و در جابه‌جایی با مالیات ارزش افزوده پرداختی برای تامین کردن نهاده های تولید به دولت پرداخت کنند.
اما در نهایت طبق دادنامه ۱۹۱۱ دیوان عدالت اداری بخشنامه ۴۱-۲۰۱ شورای عالی مالیاتی که همان مالیات ارزش افزوده خدمات حمل و نقل ریلی بود را توسط سازمان امور مالیاتی ابلاغ کرد.
بخشنامه 210/1400/5 در تاریخ 1400/02/12 در رابطه با ابطال مالیات ارزش افزوده خدمات حمل و نقل ریلی
در نهایت با توجه به بخشنامه سازمان امور مالیاتی و دادنامه ۱۹۱۱ در تاریخ ۱۲ اسفند ماه سال ۹۹، هیات عمومی دیوان عدالت اداری که مبنی بر باطل بودن صورت جلسه شماره ۴۱-۲۰۱ در تاریخ 26/12/1397 شورای عالی مالیاتی بود و طبق توضیحات مطالب بالا در تاریخ 07/02/1398 طی بخشنامه 9/98/200 و در نهایت طبق نامه شماره 5/1400/200 در تاریخ ۱۲ اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۰ توسط معاون حقوقی و فنی مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور ابلاغ شد که این بخشنامه به قرار زیر است:
براساس تبصره ۲ ماده ۱۷ قانون مالیات بر ارزش افزوده در صورتی که افراد در حال اشتغال در ارایه کردن کالا و خدماتی که معاف از مالیات موضوع این قانون هستند، و یا اگر طبق مقررات این قانون مشمول مالیات نباشند، مالیات هایی که در این مرحله پرداخت شده اند به هیچ وجه قابل باز پس دادن نیست.
بند الف ماده ۱۳۲ ق.م.م در رابطه با نرخ صفر درصد مالیات
طبق بند الف ماده ۱۳۲ ق.م.م مالیات با نرخ صفر درصد شامل افرادی است که موظف هستند اظهارنامه، دفاتر قانونی، اسناد و مدارک حسابداری حسب موارد، برای کسب درآمد خود به ترتیب موارد گفته شده در این قانون و سررسید های مشخص شده به سازمان امور مالیاتی کشور تسلیم کنند.
براساس احکام موجود در قانون فوق محاسبه مالیات بر ارزش افزوده خدمات حمل و نقل ریلی در برنامه ششم توسعه با نرخ صفر درصد در هر حالتی لازم به تسلیم کردن اظهارنامه، دفاتر قانونی، اسناد و مدارک حسابداری حسب موارد برای درآمدهایی که حاصل از خدمات ریلی هستند معاف از مالیات میشوند.
سوال اینجاست که آیا قانون صفر درصدی مالیات و استرداد مالیات خرید کالا یا خدمتی فعالیت های اقتصادی باطل شد یا خیر؟
برهمین اساس مواردی که برای شکایت طبق این قانون مقرر شده است بر اساس برنامه ششم توسعه، این جمله که گفته شد آن دسته از مالیات هایی که افراد در آن ارایه کننده خدمات حمل و نقل ریلی بار در زمان خرید کالا یا خدمتی برای فعالیت های اقتصادی خود پرداخت کرده اند قابل باز پس گیری است کاملا خلاف قانون و خارج از اختیار است و براساس بند یک ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری که در سال ۱۳۹۲ آمده بود باطل است.
کلام آخر
با توجه به قوانین مقرر شده مالیات ارزش افزوده خدمات حمل و نقل ریلی در سال های ۹۷ و ۹۸ به نرخ صفر رسید. ولی گفته شده بود که “زمان خرید کالا یا خدمات برای فعالیت های اقتصادی افراد بنا به صورت حساب های صادره که پرداخت کرده اند با رعایت کردن قوانین پس داده میشود” در سال ۱۴۰۰ و طبق بخشنامه 210/1400/5 ابطال شد.
